Moraliteit en coachen

In coachen staat het ontwikkelen van het zelf centraal. Het zelf moet zo ontwikkeld worden dat er sprake is van een optimale ontplooiing waarbij de prestatie maximaal is. Daarbij speelt zelfreflectie en het aanleren van het rationele probleemoplossingsmodel een belangrijke rol. Autonomie en zelfsturing worden gepropageerd als belangrijke grondbeginselen....

Macht

Macht In dit artikel schets ik Foucaults opvattingen over macht. Telkens belicht ik vervolgens de opvattingen uit de coachingsliteratuur. Foucault onderscheidt in zijn analyse van de macht machtssystemen, waarheidsspelen en zelftechnieken. Foucault stelt dat macht het sturen van gedrag is, dat macht alomtegenwoordig is, dat het geen eigenschap of bezit is en dat het geen...

Het morele en de organisatie

Organisaties worden gekenmerkt door doelrationeel handelen. Dit vraagt van alle medewerkers aangepast, voorspelbaar en loyaal gedrag. Vanuit dit perspectief is de morele impuls irrationeel, onvoorspelbaar en verstorend, juist binnen organisaties. Morele fenomenen passen niet in doel-middelschema’s en ze ontsnappen aan de mogelijkheid om ze uit te leggen in...

Bestaansesthetiek

Zoals ik in het artikel 'Disciplineren en normaliseren' beschreef, is coachen een disciplinerende techniek die in wezen weinig ruimte laat voor het subject om zelf vorm te geven aan zijn leven, hoewel het manifeste coachingsparadigma het tegenovergestelde beweert. Taylor (2009) stelt dat dominantietechnieken en zelftechnieken altijd onderling verweven zijn. Geen enkele zelfzorg ontsnapt aan de...

Het morele zelf

In dit artikel beschrijf ik de visie van Bauman op het morele zelf. Hij meent dat het morele zelf ontstaat in het antwoord dat een mens geeft op het appel van de Ander. De Ander staat voor de mens in nood. Het begrip ‘Ander’ is afkomstig van de filosoof Levinas. De Ander is voor hem bijvoorbeeld de vreemdeling, de weduwe en de wees. Het...

Coachen: een eenzijdig mensbeeld

Het niet onderkennen van de morele dimensie van het mens-zijn maakt coachen vatbaar voor kritiek. Het mensbeeld van coachen heeft een individualistisch karakter, waardoor coachen qua methodiek neigt tot een individualiserende en psychologiserende aanpak waarbij structurele en sociale dimensies verwaarloosd worden. De consequentie daarvan is dat de...

Het subject

Voor Foucault staan de praktijken van het leven, waarin het handelen en denken vorm krijgen, centraal. Deze praktijken worden gevormd door macht in relatie tot de waarheidspelen, dat wil zeggen: vormen van weten waarmee ze vervlochten zijn. In bijvoorbeeld het denken over coachen worden de rollen van de coach en de coachee omschreven. Dat definieert ook de...

De vaste moderne tijd

De vaste moderne tijd wordt gekenmerkt door grote bureaucratische organisaties die over het vermogen beschikken om het doelgerichte handelen van grote aantallen mensen te coördineren, ook als het doel immoreel is. Deze organisaties zijn er primair op gericht om elk doel efficiënt en krachtig na te kunnen streven, hetgeen vereist dat het menselijk gedrag wordt...

Voorwoord bij 'Het coachvak binnenstebuiten'

De coach is een alom geaccepteerde verschijning in de moderne samenleving. Burgers willen iemand die hen bijbrengt hoe bepaalde hindernissen te overwinnen. En omdat er overal hindernissen zijn, zien we dus ook overal coaches. We zien ze in de sport, we zien ze in de managementwereld, we zien ze in chique buurten waar welgestelde mensen niet weten waar ze met hun ‘dikke...

Coachingsparadigma’s

In het artikel 'Coachen geëxpliciteerd' heb ik de resultaten van het onderzoek van de literatuur over coachen weergegeven. In dit artikel maak ik een begin met het analyseren van de antropologische vooronderstellingen in deze literatuur. Ik onderscheid daarbij een manifest en een latent coachingsparadigma. Dit onderscheid is geïnspireerd door de termen ‘theory-in-use’ (de...